غذاخوردن نیاز بدن به موادمغذی را برطرف می‌کند و لازمه‌ی بقای انسان است. اختراعات از گذشته تا امروز صنعت غذا را متحول و غذاخوردن را برای انسان راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر کرده است. تحولات صنعت غذا همچنان ادامه دارد و در عصر دیجیتال، سرعت آن بیشتر از هر زمانی احساس می‌شود.

امروزه، استارتاپ‌های زیادی در صنعت غذا فعالیت می‌کنند و با ایده‌های خلاقانه‌ی خود قصد دارند این صنعت را به‌کلی متحول کنند. این‌ها استارتاپ‌هایی هستند که محصولات خود را با هدف افزایش راحتی انسان ارائه می‌دهند یا اهداف بزرگ‌تری مانند حفظ محیط‌زیست دارند و با کمک فناوری پیشرفته‌ی خود از شکار بی‌رویه و انقراض گونه‌های حیوانی جلوگیری می‌کنند.

ساختن گوشت ماهی در آزمایشگاه، پیداکردن درختان و گیاهان آلوده به آفت به‌کمک هوش مصنوعی، افزایش طول عمر موادغذایی و تهیه‌ی غذای مایع، تنها برخی از ایده‌های جالب استارتاپ‌هایی هستند که در چند سال آینده، روش غذاخوردن ما را به‌کل تغییر می‌دهند.

در این مقاله‌ی زومیت، ابتدا استارتاپ‌هایی را معرفی می‌کنیم که به تهیه‌ی موادغذایی سالم کمک می‌کنند. سپس، ایده‌ی خلاقانه‌ی سایر استارتاپ‌ها و تلاش آن‌ها برای تبدیل دنیا به جایی بهتر را بررسی می‌کنیم.

۱. استارتاپ HERE

تهیه‌ی موادغذایی تازه، همیشه یکی از دغدغه‌های بزرگ‌ ما محسوب می‌شود. استارتاپ HERE مستقیما با کشاورزان مستقل کار می‌کند تا محصولات آن‌ها را به‌شکل آب‌میوه و دیپ و سس سالاد به‌دست مصرف‌کنندگان برساند. در سال ۲۰۱۷، ناتان لورل این استارتاپ را در آمریکا بنیان‌گذاری کرد و محصولات کشاورزان مستقل را بدون مواد افزودنی بسته‌بندی می‌کند؛ به‌همین‌دلیل، تمام این محصولات در یخچال نگه‌داری می‌شوند. تمام محصولات زائد این استارتاپ به کود تبدیل می‌شوند و ۲۰ درصد مواداولیه از محصولات ناقص یا بدشکل تشکیل شده است. همچنین، ۱ درصد درآمد سالانه‌ی شرکت برای حمایت به خانواده‌ی کشاورزان محلی اهدا می‌شود.

۲. استارتاپ Hello Fresh

سفارش‌دادن غذا از رستوران اگرچه در زمان صرفه‌جویی می‌کند و راحت است، هیچ چیزی جای غذای خانگی را نمی‌گیرد؛ غذایی که می‌دانیم از چه مواداولیه‌ای درست شده و سالم است. بااین‌حال، موضوع فقط پختن غذا نیست. تهیه‌ی مواداولیه‌ی تازه و پیداکردن دستور تهیه‌ی غذا، یکی دیگر از فرایندهای زمان‌بری است که آشپزی را سخت می‌کند. بنابراین، شرکتی که مواداولیه‌ی تازه را همراه‌با دستور پخت چند غذا به‌طور مرتب برای مشتری‌های ارسال کند، ایده‌ی جالبی به‌نظر می‌رسد.

استارتاپ Hello Fresh با تولید کیت‌های غذایی، مشکل تهیه‌ی مواداولیه و پیداکردن دستور پخت غذا را برای کاربرانش حل کرده است. این شرکت هر هفته بسته‌هایی حاوی مواداولیه و دستور تهیه‌ی غذا برای مشتریانش ارسال می‌کند که برای پختن دو تا چهار وعده‌ی شام کافی است. رشد ۵۲ درصدی مشتریان شرکت در بازه‌ی زمانی سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ نشان می‌دهد مردم از این ایده استقبال کرده‌اند.

در سال ۲۰۱۱، دامینیک ریچر و توماس گریسل و جسیکا نیلسون استارتاپ Hello Fresh را در برلین آلمان بنیان‌گذاری کرد. Hello Fresh یکی از اولین شرکت‌های تولید کیت غذایی بود و شرکت راکت اینترنت روی آن سرمایه‌گذاری کرد. این استارتاپ کارش را در سایر کشورها مانند آمریکا، استرالیا، اتریش، کانادا و انگلستان گسترش داد. اگرچه تا سال ۲۰۱۵، بیش از ۲۵۰,۰۰۰ مشتری داشت، هنوز به سوددهی نرسیده بود. این استارتاپ در همان سال با جذب سرمایه‌ی ۷۵ میلیون دلاری به ارزش ۲.۶ میلیارد دلاری رسید و یونیکورن (استارتاپ‌هایی با ارزش بیش از یک میلیارد دلار) شد.

شرکت‌هایی مانند Blue Apron و Plated رقبای اصلی Hello Fresh هستند؛ اما وضعیت چندان مناسبی در بازار ندارند؛ زیرا سرمایه‌گذاران دیگر علاقه‌ی زیادی به سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌های تولیدکننده‌ی کیت غذایی ندارند. باوجوداین، Hello Fresh همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و در سال ۲۰۱۷، سهام آن به‌صورت عمومی در آلمان عرضه شد.

۳. استارتاپ Beyond Meat

استارتاپ‌هایی که تا اینجا بررسی کردیم، نحوه‌ی تهیه و تحویل موادغذایی یا نحوه‌ی استفاده از آن‌ها را هدف قرار داده بودند اما برخی استارتاپ‌ها موادغذایی را با روش متفاوتی تولید می‌کنند. استارتاپ Beyond Meat یکی از این استارتاپ‌ها است که گوشت‌های گیاهی تولید می‌کند و ازنظر مزه و بو به گوشت واقعی شبیه هستند. این استارتاپ طرفداران زیادی دارد و حتی چهره‌های شناخته‌شده‌ای مانند لئوناردو دی‌کاپریو روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. درحال‌حاضر، محصولات این استارتاپ فقط در آمریکا عرضه می‌شود؛ اما به‌زودی به سایر نقاط دنیا نیز ارسال خواهد شد.

در سال ۲۰۰۹، ایتان براون استارتاپ Beyond Meat را در کالیفرنیا بنیان‌گذاری کرد. این استارتاپ انواع گوشت‌های پروتئینی خود را با ترکیب الیاف پروتئین و مخمر و سایر مواداولیه تهیه می‌کند. گوشت مرغ این استارتاپ نیز از ترکیب سویا، الیاف پروتئین، فیبر و سایر مواداولیه تهیه می‌شود و جایگزین سالمی برای گوشت مرغ است.

روش تهیه‌ی گوشت مرغ استارتاپ Beyond Meat بدین‌ترتیب است که ابتدا مواداولیه کاملا با یکدیگر ترکیب و سپس، وارد دستگاهی می‌شوند که با استفاده از بخار و فشار و آب سرد بافتی شبیه به گوشت مرغ واقعی پیدا می‌کنند. سپس، گوشت‌های گیاهی برش داده و ادویه‌های لازم به آن‌ها اضافه و قبل از بسته‌بندی گریل می‌شوند. تهیه‌ی هر بسته گوشت مرغ گیاهی حدود ۹۰ دقیقه زمان می‌برد.

در اینجا، این سؤال مطرح می‌شود: «گوشت‌های پروتئینی ازنظر بافت و مزه با گوشت‌های واقعی یکسان هستند؟» پاسخ این سؤال دقیقا دلیل تفاوت این استارتاپ از سایر برندهای تولیدکننده‌ی گوشت گیاهی است.

مارک بیتمن، روزنامه‌نگار نیویورک‌تایمز، بعد از چشیدن مزه‌ی محصولات Beyond Meat گفته نتوانسته تفاوتی بین مرغ‌های Beyond Meat و مرغ‌های واقعی تشخیص دهد و از این به‌بعد، از گوشت‌های گیاهی این برند استفاده خواهد کرد. 

۴. استارتاپ Finless Foods

استارتاپ Finless Foods با استفاده از زیست‌شناسی سلولی، ماهی و سایر محصولات دریایی را در محیط آزمایشگاه با قیمت مقرون‌به‌صرفه تولید می‌کند و معتقد است با استفاده از این فرایند، دیگر نیازی به ماهی‌گیری نیست.

در سال ۲۰۱۷، برایان ویرواس و مایکل سلدن استارتاپ Finless Foods را در کالیفرنیا بنیان‌گذاری کردند. هدف Finless Foods این است که غذای سالم دریایی را بدون نیاز به تخریب محیط‌زیست یا خطرهای بهداشتی ناشی از ماهی‌گیری سنّتی و آبزی‌پروری دراختیار تمام مردم قرار دهد.

این استارتاپ از پیشرفته‌ترین فناوری سلولی کشاورزی برای رشد سلول‌های حیوانات دریایی استفاده و محصولات پرطرفدار دریایی را در آزمایشگاه تولید می‌کند. این، یعنی مردم سراسر دنیا می‌توانند محصولات دریایی را با قیمت مناسب و بدون نیاز به ماهی‌گیری تهیه کنند.

روش تهیه‌ی ماهی آزمایشگاهی بدین‌ترتیب است که ابتدا سلول‌های ماهیِ باکیفیت جمع‌آوری و سپس، با موادمغذی تغذیه می‌شوند تا رشد کنند. پس‌ازآن، سلول‌ها با استفاده از امکانات تأیید‌شده تکثیر می‌شوند و ساختارشان به‌شکل گوشت ماهی واقعی درمی‌آید. درنهایت، گوشت‌های تولیدشده به مصرف‌کننده‌ها و رستوران‌ها و فروشگاه‌های موادغذایی عرضه می‌شود.

استارتاپ Finless Foods کار خودش را با ساخت گوشت ماهی تن بلوفین شروع کرده و قصد دارد با گسترش این روش به اکوسیستم اقیانوس‌ها کمک کند. در‌حال‌حاضر، آن‌ها در مرحله‌ی بذری هستند و ۳.۵ میلیون دلار سرمایه دریافت کرده‌اند. ماهی تن بلوفین نوعی ماهی است که به‌دلیل صید بی‌رویه در خطر انقراض قرار دارد.

۵. استارتاپ Apeel Sciences

تمام موادغذایی طبیعی پوسته‌ای دارند که از آن‌ها دربرابر سایر عناصر محافظت می‌کند. استارتاپ Apeel Sciences از این واقعیت استفاده کرده و با اضافه‌کردن پوسته‌ی موادغذایی ماندگاری آن‌ها را افزایش داده است. این کار باعث می‌شود میوه‌ها ماندگاری بیشتری داشته باشند و حجم میوه‌های فاسد کم و از میزان آب موردنیاز برای رشد آن‌ها کاسته شود.

استارتارتاپ Apeel Sciences با اضافه‌کردن پوشش خوراکی بی‌مزه‌ای که از مواداولیه‌ی گیاهان تشکیل شده روی میوه‌هایی مانند آواکادو و سایر مرکبات، عمر آن‌ها را دو تا سه‌برابر افزایش می‌دهد. فرمول این استارتاپ می‌تواند روی میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی، انبه، سیب، موز، کوموکات، مرکبات و مارچوبه اعمال شود.

استارتاپ Apeel Sciences را جیمز راجرز در سال ۲۰۱۲ در گولتا کالیفرنیا بنیان‌ گذاشت. بنیاد بیل و ملیندا گیتس ۱۰۰,۰۰۰ دلار روی این استارتاپ سرمایه‌گذاری کرده تا میزان فساد موادغذایی در کشورهای در‌حال‌توسعه‌ای را کاهش دهند که با کمبود یخچال مواجه هستند. این استارتاپ بعد از دریافت سرمایه از افرادی مانند بیل گیتس، هم‌بنیان‌گذار مایکروسافت و شرکت سرمایه‌گذاری Andreessen Horowitz، تا‌کانن ۱۱۰ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است.

صنعت میوه و سبزیجات بیش از ۵۷.۲ میلیارد دلار در آمریکا ارزش دارد و استارتاپ Apeel Sciences می‌تواند عمر این مواد را دو تا سه‌برابر افزایش دهد.

۶. استارتاپ BrightFarms

استارتاپ BrightFarms یکی دیگر از استارتاپ‌های فعال درزمینه‌ی کشاورزی مبتنی بر فناوری و نوآوری است. این استارتاپ از لامپ‌ها و حسگرهای LED برای پرورش سبزیجاتی مانند گوجه‌فرنگی و کاهو در گلخانه استفاده و محصولات خود را به فروشگاه‌های بزرگی مانند والمارت عرضه می‌کند.

درواقع، استارتاپ BrightFarms تلاش می‌کند شرایط آب‌وهوایی و خاک مناطق برای پرورش نوع خاصی از سبزیجات را از بین ببرد. به‌عنوان مثال، برای رشد و پرورش کاهو شرایط خاصی نیاز است و این باعث می‌شود کاهو فقط در منطقه‌ای خاص کاشته و پرورش داده شود و سپس، ماشین‌های مخصوص آن را به شهرهایی با چندین کیلومتر فاصله عرضه کند. BrightFarms با تولید گلخانه‌های مخصوص، به میزان درخورتوجهی در انرژی و سوخت صرفه‌جویی می‌کند؛ زیرا موادغذایی در هر منطقه می‌توانند کاشته و پرورش داده شوند.

در سال ۲۰۱۱، این استارتاپ در نیویورک بنیان‌گذاری شده و پیش از ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است. هدف آن‌ها این است که با مصرف کمتر آب، زمین‌های کشاورزی و سوخت فسیلی ردپای کربن را کاهش و دنیا را به‌سمت کشاورزی سبزتر هدایت کنند.

۷. استارتاپ Aerobotics

استارتاپ Aerobotics را بنجی ملتزر و جیمز پترسون در سال ۲۰۱۴ در جنوب آفریقا بنیان‌گذاری کردند. این استارتاپ با ارائه‌ی پلتفرمی هوشمند به کشاورزان کمک می‌کند آفات و بیماری درختان را تشخیص دهند. سیستم این استارتاپ تمام درختان مزرعه را بررسی می‌کند و مشکلات آن‌ها را در مراحل اولیه تشخیص می‌دهد و به کشاروز اعلام می‌کند.

پلتفرم Aerobotics داده‌های ماهواره‌ای و داده‌های جمع‌آوری‌شده‌ی پهبادها را به‌صورت هفتگی با یکدیگر ترکیب و سپس، با استفاده از یادگیری ماشین، آفت و بیماری درختان را مشخص می‌کند. سپس، کشاورزان به محل مشخص‌شده مراجعه و وضعیت درخت را بررسی می‌کنند. کشاورزان می‌توانند درست یا اشتباه بودن تشخیص پلتفرم را ثبت و با این کار، به پیشرفت تکنولوژی آن کمک کنند. هرقدر کشاورزان بازخورد بیشتری بدهند، این پلتفرم هوشمندتر می‌شود و این به‌نفع همه‌ی مصرف‌کنندگان است.

۸. استارتاپ Olio

همه‌ی ما فارغ از اینکه چگونه آشپزی می‌کنیم یا غذا سفارش می‌دهیم، گاهی‌ اوقات نمی‌توانیم موادغذایی را پیش از تاریخ انقضای آن‌ها استفاده کنیم و این معضلی جهانی در قرن بیست‌ویکم است. هدف استارتاپ Olio این است که با تسهیل اشتراک‌گذاری غذاها، میزان هدررفتن آن‌ها را تا جای ممکن کاهش کند.

در سال ۲۰۱۵، تسا کوک و ساشا سلستیال‌وان استارتاپ Olio را در لندن بنیان‌گذاری کردند. اپلیکیشن Olio افرادی که غذای اضافه دارند، با افرادی آشنا می‌:ند که نیازمند غذا هستند تا از هدررفتن موادغذایی جلوگیری کند. موادغذایی می‌توانند خام یا پخته و بسته‌بندی یا باز باشند.

اهداکنندگان غذا می‌توانند شخص یا شرکت تولید موادغذایی و رستوران یا فروشگاه باشند. به‌عنوان مثال، برخی فروشگاه‌های غذایی زنجیره‌ای در لندن مانند Tesco به‌کمک استارتاپ Olio حجم دورریز موادغذایی خود را کاهش می‌دهند.

البته امکانات اپلیکیشن این استارتاپ فقط به موادغذایی محدود نمی‌شود و کاربران می‌توانند هر محصول دیگری مانند لوازم‌آرایشی بی‌استفاده و محصولی که تاریخ انقضایشان باقی نمانده را به فردی اهدا کنند که علاقه‌مند به استفاده است. تنها کافی است تصویری از محصول مدنظر و توضیح کوتاهی درباره‌ی آن را بارگذاری کنند. سپس، اپلیکیشن این محصول را به افرادی نشان می‌دهد که در نزدیکی کاربر هستند و درصورت تمایل، می‌توانند نحوه‌ی دریافت محصول را در بخش پیغام‌های خصوصی با یکدیگر هماهنگ کنند. تاکنون، این استارتاپ ۲.۲ میلیون دلار سرمایه جذب کرده و حدود ۳۲۰,۰۰۰ نفر کاربر دارد.

۹. استارتاپ Mimica

استارتاپ Mimica یکی دیگر از استارتاپ‌هایی است که درزمینه‌ی کاهش دورریز موادغذایی تلاش می‌کند. در انگلستان، ۶۰ درصد موادغذایی درحالی‌ دور انداخته می‌شوند که هنوز سالم هستند و به‌دلیل نزدیک‌شدن به تاریخ انقضا محتاطانه انتخاب شده‌اند.

برچسب‌های هوشمند Mimica که روی بسته‌بندی موادغذایی چسبیده می‌شوند، این مشکل را حل کرده و دقیقا به مصرف‌کنندگان می‌گوید چقدر تا فاسدشدن ماده‌ی غذایی فرصت دارند. اگر برچسب نرم باشد، یعنی محصول هنوز تازه است و اگر ناهموار شود، یعنی چند ساعت بیشتر به فاسدشدن آن ماده‌ی غذایی باقی نمانده است. این استارتاپ به مردم کمک می‌کند در مصرف موادغذایی صرفه‌جویی کنند و هزینه‌های خود را کاهش دهند.

برچسب‌های Mimica دو قسمت دارند: ۱. قسمتی که همیشه نرم می‌ماند تا مصرف‌کننده تغییر حالت قسمت دیگر برچسب را با آن مقایسه کند؛ ۲. قسمتی که برچسب همان قسمت فعال است که با فاسدشدن ماده‌ی غذایی ناهموار می‌شود.

برچسب‌های هوشمند Mimica مانند موادغذایی داخل آن به تغییرات آب‌وهوا واکنش نشان می‌دهند؛ به‌همین‌دلیل، تازگی محصولات را دقیق نشان می‌دهند. این برچسب‌ها با یخ‌زدن از کار می‌افتند؛ بنابراین، روی محصولاتی کار نمی‌کنند که داخل فریزر نگه‌داری می‌شوند. همچنین، این برچسب‌ها در‌حال‌حاضر بازیافتشدنی نیستند؛ اما از روی بسته‌بندی ماده‌ی غذایی کنده می‌شوند و اختلالی در فرایند بازیافت بسته‌بندی موادغذایی ایجاد نمی‌کنند. از برنامه‌های آینده‌ی استارتاپ Mimica آن است که برچسب‌ها را تجزیه‌شدنی تهیه کند.

هر برچسب هوشمند Mimica برای یک ماده‌ی غذایی تهیه می‌شود؛ بنابراین، روی سایر موادغذایی نباید چسبانده شود؛ زیرا در‌این‌صورت، عملکرد صحیحی ندارد.

۱۰. استارتاپ Soylent

غذاخوردن فرایندی چندمرحله‌ای شامل تهیه‌ی موادغذایی، پختن، جمع‌شدن اعضای خانواده یا دوستان دورهم و خوردن آن است. عده‌ای از این فرایند لذت می‌برند و ساعت‌ها زمان برای آن صرف می‌کنند؛ اما عده‌ای دیگر تنها دنبال این هستند که موادغذایی ضروری را به بدن خود برسانند و همیشه حوصله‌ی آشپزی یا سفارش‌دادن غذا را ندارند. استارتاپ Soylent نیز برطرف‌کردن نیاز همین افراد را هدف قرار داده است.

Soylent پودرهای خوراکی و گیاهی تولید می‌کند که جایگزین موادغذایی هستند و فرایند غذاخوردن را تاحدممکن ساده می‌کند. از دیگر محصولات این استارتاپ، غذاهای مایعی هستند که در بطری‌های بازیافت‌شدنی عرضه می‌شوند.

محصولات Soylent تمام موادغذایی ضروری برای حفظ بقای انسان را به آسان‌ترین شکل ممکن تأمین می‌کند و برای افرادی مناسب است که زمان کافی برای آشپزی ندارند؛ اما خوردن غذاهای سالم را به فست‌فود و سایر غذاهای ناسالم ترجیح می‌دهند.

در سال ۲۰۱۳، راب رینهرت این استارتاپ را در آمریکا بنیان‌گذاری کرد و در سال ۲۰۱۴ بعد از جمع آوری ۱.۵ میلیون دلار ازطریق سرمایه‌گذاری جمعی (CrowdFunding) به بازار معرفی شد. فرمول تهیه‌ی محصولات Soylent از غذاهای اصلاح‌شده‌ی ژنتیکی استفاده می‌کند که تأییدشده‌ی آکادمی ملی پزشکی است و برچسب چاپ‌شده‌ی سازمان غذا و دارو روی محصولات نشان می‌دهد معیارهای سلامتی در تهیه‌ی محصول رعایت شده است. محصولات Soylent فاقد هرگونه مصرف بیش‌ازحد شکر یا چربی اشباع یا کلسترول و برای رژیم غذایی سالم مناسب هستند.

باوجوداین، این ایده چگونه به‌ذهن سازنده‌‌اش رسید؟ راب مهندس نرم‌افزار است و براساس مطالعات قبلی‌اش درباره‌ی بیوشیمی و کسب اطلاعات از وب‌سایت دولت آمریکا، تصمیم گرفت کل موادغذایی لازم برای بدن را یکجا تهیه کند. او ۳۵ ماده‌ی شیمیایی ازجمله گلوکونات پتاسیم، کربنات کلسیم، فسفات مونوسدیم، مالتودکسترین، روغن زیتون و... را با آب ترکیب کرد.

او یک ماه فقط از ماده‌ای تغذیه کرد که تهیه کرده بود و تا دو ماه بعد، مقدار مواداولیه را تغییر داد تا بهترین فرمول را ازنظر ارزش غذایی پیدا کند. او از محصول نهایی بسیار راضی بود و با این روش، هزینه‌ای که ماهانه صرف غذا می‌کرد، از ۴۷۰ دلار به ۵۰ دلار کاهش داد. علاوه‌براین، زمان غذاخوردن به‌حداقل کاهش یافته بود؛ درحالی‌که کنترل موادمغذی لازم برای بدن افزایش پیدا کرده بود.

محصولات Soylent اولین‌بار به‌صورت اینترنتی عرضه شد. سپس، در ۸,۰۰۰ فروشگاه در سراسر آمریکا دردسترس مردم قرار گرفت. برنامه‌ی آینده‌ی شرکت این است که در آینده، در فروشگاه‌های والمارت نیز عرضه شود.